نقش صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک در تسهیل تامین مالی زنجیره‌ تامین

سهم بالای تسهیلات پرداختی شبکه بانکی به نسبت تولید ناخالص داخلی کشور در قیاس با سایر کشورها و عدم تحقق اهداف تعیین شده برای طرح های تامین مالی شده با توجه به انحراف منابعی که به دلیل عدم نظارت‌ کافی صورت می‌گیرد موجب شده که موضوع تامین مالی زنجیره‌ تامین  (SCF) به عنوان راهکاری موثر برای کاهش فشار به شبکه بانکی و بازار پولی کشور، کاهش حجم تامین مالی و هدفمند کردن آن و همچنین بالاتر بردن میزان تحقق اهداف توسعه‌ای کشور، طی سال‌های اخیر در دستور کار متولیان امر قرار گیرد.

در روش‌ سنتی تامین مالی، فعالین اقتصادی در رشته‌های مختلف تولید، لجستیک و خدمات به عنوان حلقه‌های مختلف یک زنجیره، به صورت مجزا و منفک تامین مالی شده که این موضع علاوه بر افزایش انباشت منابع در یک زنجیره موجب هدر رفت آن منابع شده که نتایج ناکارمدی این گونه تامین مالی در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور کاملا مشهود و عیان است.

در روش نوین تامین مالی زنجیره‌ تامین (SCF) به جای تامین مالی کلیه حلقه‌های زنجیره، شامل بخش تامین مواد اولیه مانند: واحدهای کشاورزی و معدنی، بخش تولید مانند: واحدهای صنعتی، صنفی و صنایع تبدیلی، بخش لجستیک و بخش بازار که منابع بسیاری را نیاز دارند، با تمرکز بر تامین سرمایه‌ درگردش، صرفاً اصلی ترین حلقه زنجیره به عنوان موتور محرک و بازیگر اصلی تامین مالی می‌شود. بدیهی است با فعال سازی حلقه اصلی زنجیره، سایر حلقه‌های مرتبط نیز از طریق انتقال منابع و اعتبار تامین مالی شده و نیاز خود را بر آورده خواهند کرد.

کاهش ریسک نکول و افزایش بهره‌وری در این روش تامین مالی از اهداف اصلی است که لزوم حضور رکن ضامن را نیز مورد تاکید قرار می‌دهد.

صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک به عنوان صندوقی صد درصد دولتی  و حمایتی، از ابتدای سال 1401 به منظور پوشش ریسک تامین مالی در فضای SCF،  نسبت به طراحی محصول جدید، منطبق با نیاز فعالین اقتصادیِ عضو زنجیره‌های تولید بخش صنعت با تمرکز بر واحدهای کوچک صنعتی اقدام نموده و تفاهم نامه‌هایی نیز با فعالان این حوزه منعقد کرده است.

با توجه به این نکته که عمده موارد تامین‌مالی زنجیره تامین برای فروش اعتباری بین خریدار و فروشنده بدون استفاده از ابزارهای پرداخت بانکی به صورت حساب باز Open Account  در بستر یک پلتفرم آنلاین صورت می‌پذیرد و روند انتقال از هر حلقه به حلقه دیگر قابل کنترل می‌باشد این صندوق با پلتفرم‌های فعال در این حوزه نیز تفاهم‌نامه‌هایی امضا کرده تا امکان پوشش ریسک را به ذینفعی پلتفرم به عنوان محصول جدید این صندوق مهیا سازد.

ویژگی برتر این محصول امکان انتقال اعتبار از هر حلقه به حلقه‌های دیگر با حفظ پوشش ریسک این انتقال از سوی صندوق است.

صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک تلاش دارد در سال 1402  با همکاری بانک‌های عامل طرف قرارداد و کارگزاران خود اقدام به توسعه فعالیت از طریق طراحی محصولات جدید و تزریق منابع در حوزه تامین مالی صنایع کوچک در بستر SCF  کند تا بتواند علاوه بر افزایش ارائه خدمات به فعالان اقتصادی حوزه صنعت، فرهنگ استفاده از این ابزار نوین را توسعه دهد. 

*یادداشت محسن سراج زاده، عضو هیات مدیره صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک